Placebo στην χημειοθεραπεία
Το 1983, ιατρικοί ερευνητές έκαναν κλινικές δοκιμές για την αποτελεσματικότητα ενός νέου τύπου χημειοθεραπείας. Οι εθελοντές που συμμετείχαν στη μελέτη είχαν χωριστεί σε δύο ομάδες. Η πρώτη ομάδα των ασθενών με καρκίνο έλαβε το πραγματικό φάρμακο που δοκιμαζόταν, ενώ η δεύτερη ομάδα έλαβε ένα εικονικό φάρμακο (placebo)· ένα σκεύασμα δηλαδή το οποίο περιείχε μια αβλαβή, αδρανή χημική ουσία. Όπως ίσως γνωρίζετε, οι φαρμακευτικές εταιρείες απαιτείται από το νόμο να δοκιμάζουν την αποτελεσματικότητα όλων των νέων φαρμάκων, συγκρίνοντάς την με την επίδραση που έχει ένα εικονικό φάρμακο, προκειμένου να προσδιοριστεί η πραγματική αποτελεσματικότητα, εφόσον υπάρχει, των υπό δοκιμή σκευασμάτων.
Κατά τη διάρκεια αυτής της μελέτης, δεν έκανε σε κανέναν εντύπωση όταν 74% των ασθενών με καρκίνο, οι οποίοι είχαν λάβει την πραγματική χημειοθεραπεία, εμφάνισε μία από τις πιο κοινές παρενέργειες: έχασαν τα μαλλιά τους. Εκείνο που εντυπωσίασε όλους τους ερευνητές, ωστόσο, ήταν ότι το 31% των ασθενών που είχαν λάβει το εικονικό φάρμακο χημειοθεραπείας (έναν απλό φυσιολογικό ορό) είχε επίσης μια ενδιαφέρουσα παρενέργεια: έχασαν κι εκείνοι τα μαλλιά τους! Αυτή είναι η δύναμη των πεποιθήσεών μας και των εσωτερικών μας προσδοκιών! Ο μόνος λόγος για τον οποίο οι ασθενείς που έλαβαν εικονικό φάρμακο έχασαν τα μαλλιά τους, ήταν επειδή πίστευαν ότι θα τα χάσουν. Όπως πολλοί άνθρωποι, είχαν συνδέσει μέσα τους τη χημειοθεραπεία με την απώλεια μαλλιών.
Mr. Wright
Πολλοί γιατροί γνωρίζουν μια άλλη ιστορία, εκείνη του κυρίου Ράιτ, ο οποίος το 1957 βρέθηκε να έχει καρκίνο και βρισκόταν κλινήρης στο νοσοκομείο. Του είχαν δοθεί λίγες μόνο μέρες ζωής ακόμα. Εκεί, στο νοσοκομείο του Long Beach της Καλιφόρνια, με όγκους μεγέθους πορτοκαλιών στο σώμα του, άκουσε κάποιους γιατρούς να συζητάνε για μια καινούργια ανακάλυψη, έναν ορό από αδένες αλόγων που ονομαζόταν Krebiozen και που οι πρώτες ενδείξεις έδειχναν ότι ήταν εξαιρετικά αποτελεσματικός κατά του καρκίνου. Χωρίς δεύτερη σκέψη, ζήτησε να του χορηγηθεί αυτός ο ορός.
Ο γιατρός του, ο Δρ. Philip West, μετά τις αρχικές του ενστάσεις τελικά συμφώνησε και έδωσε στον κ. Ράιτ μια ένεση την Παρασκευή το απόγευμα. Την επόμενη Δευτέρα, ο γιατρός έκπληκτος βρήκε τον ασθενή του έξω από το «νεκροκρέβατό του», να αστειεύεται με τους νοσηλευτές. Οι όγκοι, έγραψε αργότερα ο γιατρός, «είχαν λειώσει σαν χιονόμπαλες πάνω σε καυτό τηγάνι».
Δύο μήνες αργότερα, ο κ. Ράιτ διάβασε κάποιες ιατρικές αναφορές που έλεγαν ότι αυτός ο ορός αλόγου ήταν γιατροσόφι αμφιβόλου αποτελεσματικότητας. Παρουσίασε άμεση υποτροπή. «Μην πιστεύετε ό,τι διαβάζετε στις εφημερίες», είπε ο γιατρός στον κ. Ράιτ. Του έκανε μάλιστα μια ένεση με κάτι που του είπε ότι ήταν μια «νέα υπερ-εκλεπτυσμένη διπλής ισχύος» έκδοση του φαρμάκου. Στην πραγματικότητα, ήταν νερό, αλλά και πάλι, οι μάζες όγκων έλιωσαν.
Ο κ. Ράιτ ήταν υπόδειγμα καλής υγείας για άλλους δύο μήνες – μέχρι που διάβασε μια οριστική και τελεσίδικη έκθεση που έβγαζε το συμπέρασμα ότι το Krebiozen ήταν άχρηστο. Πέθανε δύο ημέρες αργότερα.
Οι γιατροί που γνωρίζουν αυτή την ιστορία την κατατάσσουν στις περίεργες και ανεξήγητες περιπτώσεις που η επιστήμη προς το παρόν δεν μπορεί να εξηγήσει. Μέχρι πρόσφατα, η ιδέα ότι οι πεποιθήσεις ενός ασθενούς μπορεί να έχουν σημαντική επίδραση στην έκβαση μιας θανατηφόρου ασθένειας παραήταν περίεργη και έξω από τις αρχές τις κλασσικής ιατρικής.
Τα τελευταία χρόνια όμως, οι επιστήμονες αρχίζουν να αντιλαμβάνονται ότι το φαινόμενο placebo είναι ισχυρότερο απ’ ό,τι μπορούσαμε να φανταστούμε, ενώ έχουν αρχίσει επίσης να ανακαλύπτουν τους βιολογικούς μηχανισμούς που κάνουν το φαινόμενο placebo να πετυχαίνει αποτελέσματα που πλησιάζουν σε αυτό που θεωρούμε θαυματουργό. Χρησιμοποιώντας νέες τεχνικές απεικόνισης του εγκεφάλου, ανακαλύπτουν μια σειρά από βιολογικούς μηχανισμούς που μπορούν να μετατρέψουν μια σκέψη, πεποίθηση ή επιθυμία σε παράγοντα αλλαγής μέσα σε κύτταρα, ιστούς και όργανα. Μαθαίνουν ότι ένα μεγάλο μέρος της ανθρώπινης αντίληψης δε βασίζεται σε πληροφορίες που εισέρχονται στον εγκέφαλο από τον έξω κόσμο, αλλά σε αυτό που ο ίδιος ο εγκεφάλος, με βάση τις προηγούμενες εμπειρίες, αναμένει ότι θα συμβεί στη συνέχεια.
Διατροφή, πεποιθήσεις και υγεία
Αναρωτιέστε τι σχέση μπορεί να έχουν όλα αυτά με τη διατροφή; Ας σκεφτούμε το εξής. Αν η δύναμη των πεποιθήσεών μας είναι τόσο ισχυρή ώστε να κάνει τα μαλλιά μας να πέφτουν, ενώ στην πραγματικότητα απλά παίρνουμε ένα απολύτως ανενεργό εικονικό φάρμακο, τι θα μπορούσε να συμβαίνει στο σώμα μας όταν σκεφτόμαστε «είσαι χάλια έτσι όπως είσαι», «δεν μπορώ να πάρω τα πόδια μου», «δεν μου αρέσω καθόλου όπως είμαι», «με αυτό το κομμάτι κέικ θα πάρω τρία κιλά» ή «θα φάω αυτά τα τηγανιτά, αλλά ξέρω ότι μου κάνουν κακό»; Αντιθέτως, τι θα μπορούσε να συμβεί στο σώμα μας, εάν οι πεποιθήσεις μας και η γνώμη που έχουμε για τον εαυτό μας και το σώμα μας πήγαζαν από την αυτοεκτίμηση, την αποδοχή, την αγάπη και τη φροντίδα;
Είναι καιρός να αρχίσουμε να διαχειριζόμαστε τον εσωτερικό μας κόσμο, τις σκέψεις μας και τις πεποιθήσεις μας. Ο εσωτερικός μας κόσμος, το τι πιστεύουμε, το τι σκεφτόμαστε, τα συναισθήματά μας, επηρεάζουν βαθύτατα το μεταβολισμό μας και την υγεία μας…
Πηγές
- https://web.as.uky.edu/statistics/users/rayens/A&S100_Resources/PlaceboStudy.pdf
- https://www.nytimes.com/
1998/10/13/science/placebos- prove-so-powerful-even- experts-are-surprised-new- studies-explore-brain.html - https://en.wikipedia.org/
wiki/Bruno_Klopfer
- Αστακός και προσωπική ανάπτυξη - 17/11/2018
- Απόλυτη ευθύνη για τη ζωή μας - 02/11/2018
- Αλήθεια, Άποψη, Πεποίθηση και Χρησιμότητα - 15/10/2018